1.4.1 Framboð á menningarviðburðum

Spurningavagn Gallup fer af stað á Austurlandi, að hausti, á hverju ári fyrir Alcoa Fjarðaál. Þar eru m.a. spurningar sem tengjast framboði á menningarviðburðum og eru niðurstöður þeirra birtar hér. Árið 2021 voru 552 svarendur.

Mynd 3. Meðaltal á skalanum 1-7 út frá svörun þátttakenda. Að öllu leyti ánægð(ur) (7), Mjög ánægð(ur) (6), Frekar ánægð(ur) (5), Hvorki né (4), Frekar óánægð(ur) (3), Mjög óánægð(ur) (2) og Að öllu leyti óánægð(ur) (1).

Mynd 4. Dreifing svara við spurningunni: Hversu ánægð(ur) eða óánægð(ur) ertu með úrval menningarviðburða sem í boði eru á Austurlandi? Árin 2016-2022.

Uppfært: 23. mars 2023
Heimild: Viðhorfskönnun Capacent Gallup 2022

Hvað er mælt?

Ánægja íbúa með framboð á menningarviðburðum. (Áhrif framkvæmda: afleidd)

Áætlun um vöktun

Úrtakskönnun meðal íbúa á Austurlandi.

Markmið

Á ekki við. Einungis er um vöktun að ræða.

Mögulegar viðbragðsaðgerðir

Á ekki við. Einungis er um vöktun að ræða. Þó geta fyrirtækin stutt við menningarviðburði með ýmsum hætti.

Á ársfundi verkefnisins 8. maí 2018 var eftirfarandi breyting á vísi samþykkt.

Rökstuðningur breytinga. Vísirinn var ræddur í hópavinnu á ársfundi verkefnisins 2011. Þar kom eftirfarandi fram.

Vandamál: Mæling ónákvæm og huglægt mat þess sem safnar upplýsingum lagt til grundvallar niðurstöðu. Skilgreining á „menningarviðburði“ ekki skýrt skilgreind í vöktunaráætlun.

Niðurstaða vinnuhóps var sú að þessi vísir væri mjög mikilvægur fyrir verkefnið og nauðsynlegt væri að mæla þróun á einhvern hátt. Vandamál varðandi skilgreiningu á „menningarviðburði“ rædd og ákveðið að ánægjuvog væri betri aðferð til mælinga en talning auglýstra viðburða. Í stað þess að vera með stífa skilgreiningu á því hvað menningarviðburður er, var lagt til að leyfa svarendum að ákveða í sínum huga hvað menningarviðburður er án þess að þurfa að skilgreina það nánar.

Spurningin gæti hljóðað á eftirfarandi hátt: „Hversu ánægður ertu með framboð menningarviðburða á svæðinu?“ Svarendum svo gefið færi á að lýsa ánægju sinni á mælanlegan hátt með huglægu mati sem krefst ekki skilgreiningar á orðinu „menningarviðburður.“

Athugasemd varðandi þessa mælingu er að auk framboðs á menningarviðburðum væri hægt að kanna þátttöku í menningarviðburðum.

Stýrihóp falið að setja þessa aðferð við mælingu í framkvæmd. Ekki var tekin ákvörðun um könnun á þátttöku í menningarviðburðum.

Þessi vísir var upphaflega númer 10.1 . Þá hét hann Framboð á menningarviðburðum og má finna umfjöllun um hann undir því númeri í áfangaskýrslum verkefnisins frá 2005 og 2006.

Tvisvar hefur númeri vísis verið breytt.

Í upphafi verkefnisins var lagt upp með það að skoða fjölda menningarviðburða á ári. Í dag er verið að fylgjast með þróun á ánægju íbúa með framboð á menningarviðburðum og á grunnástandið ekki við þennan vísi í dag. 

Grunnástand fyrir núverandi vöktun á vísi.

Upprunalegt grunnástand

Fjölbreytt framboð menningarviðburða er nokkuð sem getur aukið lífsgæði íbúa verulega. Tækifæri til að njóta menningar getur orðið hvati þess að nýir íbúar tengist svæðinu og skiptir máli fyrir félagslega velferð bæði núverandi íbúa og þeirra sem flytja til Austurlands í kjölfar framkvæmda.

Úr áfangaskýrslu um vísa og grunnástand frá apríl 2005

Eftirfarandi tölur og upplýsingar sem hér eru birtar eru ekki samkvæmt vöktunaráætlun og eru því einungis hugsaðar til fróðleiks.

Tölurnar eru þó þess eðlis að þær gefa vísbendingu um framboð á menningarviðburðum á Austurlandi. Allar tölurnar eru fegnar frá Hagstofu Íslands.

Mynd 5. Fjöldi starfandi áhugaleikfélaga og fjöldi gesta á leiksýningum þeirra á Austurlandi árin 2000-2017.

Leikfélög geta verið af ýmsum stærðargráðum, allt frá litlum áhugaleikfélögum til stórra atvinnuleikhópa. Frá 2000 - 2017 voru 4 - 6 áhugaleikfélög starfandi en leikárið 2016/2017 voru 3 áhugaleifélög starfandi.

Hér má sjá fjölda sýningargesta á leiksýningar áhugaleikhúsa. Mestur fór fjöldinn í tæplega 5000 manns leikárið 2002/2003 en þá voru sjö leikfélög starfandi. Á leikári 2016/2017 var fjöldi sýningargesta 1.488 og voru þá 3 áhugaleikhús starfandi.

Söfn

Mynd 6. Fjöldi safna, setra, sýninga og garða á Austurlandi og gestakomur árin 2000-2018.

Söfn af ýmsu tagi geta laðað til sín gesti og endurspeglað blómlegt menningarlíf. Heimamenn jafnt sem ferðamenn geta heimsótt söfn sem geta verið allt frá byggðarsöfnum til listasafna. Hagstofa Íslands heldur utan um fjölda sýningarstaða og fjölda sýningargesta. Til safna og sýningarstaða teljast : Söfn og setur, minja og munasöfn, byggðarsöfn, sögumynjasöfn, listasöfn og náttúrusöfn.

Fjöldi gesta á söfn og sýningar var 60.948 árið 2010. Óhætt er að segja að mikill aukning hafi verið á sýningarstöðum og sýningargestum frá aldamótum. Árið 2000 sóttu um 30.000 manns söfn og sýningar en sex árum síðar voru sýningargestir fleiri en 70.000. Árið 2018 voru tæplega 58.000 gestir.

Uppfært: 2. desember 2020
Heimild: Hagstofa Íslands - Samfélag - menning - talnaefni

• Áhugaleikfélög eftir landsvæðum 1980-2017 - Áhugaleikfélög
• Áhugaleikfélög eftir landsvæðum 1980-2017 - Gestir
• Söfn og skyld starfsemi eftir tegund og landsvæði 1996-2018 - Söfn, setur, sýningar og garðar, alls
• Gestir safna og skyldrar starfsemi eftir tegund og landsvæði 1995-2018

Heimild: Ívar Jónsson (2007)

Ívar Jónsson (2007) Árangursmat á samningi ríkisins og sveitarfélaganna á Austurlandi frá 14. maí 2001 og 15.mars 2005 um menningarmál.